วันศุกร์ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2551
เทสมอเตอร์ดีซียังไง
1.drop test
2.surge test
3.bar to bar test
กล่าวคือ drop test ทดสอบดูขดฟีลและคอมเพนเสทมีการช็อตเทรินกันรึป่าว
จ่ายไฟดีซีเข้าไปประมาณ 100% ก็พอ เช็ คโวลทดูว่าดร็ปเท่ากันทุกคนรึป่าว แต่อย่าลืมหล่ะว่าเป็นการต่อแบบซีรี่หรือขนาน
ขยายความอีกนิด ถ้าต่อซีรี่จะต้องดูค่าโวลท ถ้าขนานต้องดูค่ากระแสไง จำได้ป่าว ไฟฟ้าฟิสิกส์ง่ายๆ ถึงแม้แรงดันจะมากแต่ควบคุมกระแสไว้ต่ำก็ไม่ต้องระวังไฟดูดมากนัก
bar to bar test
วัดค่าความต้านทานระหว่างซี่คอมมิวที่ติดกัน แล้วมาเปรียบเทียบกัน หาค่าเฉลี่ยออกมาแล้วเช็คหาตัวที่ตกค่า แสดงว่ามีความผิดปกติ เช่น ช๊อตเทริน ฉนวนเสื่อมสภาพหรือแห้งเกินไปทำให้ ค่าความต้านทานมากหรือน้อยเกินไปนั่นเอง
โรงซ่อมบางที่จะไม่วัด bar to bar เพราะมองว่าไม่ได้ประโยชน์อะไร นานาจิตตัง อาจมีการวัดค่า L เช่นเดียวกับ R เพื่อเปรียบเทียบกันก็เป็นการวิเคราะห์อีกรูปแบบหนึ่ง
วันเสาร์ที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2551
สายหลุด
การแท็มป์เป็นกระบวนการตอกผงเข้าไปในรูที่เจาะใหญ่กว่าขนาดถ่านเล็กน้อยจนแน่น มีการทดสอบแรงดึงว่ามีค่าเกินค่ายอมรับได้หรือไม่ แต่สภาวะการใช้งานที่รุนแรง ไม่ว่าจะเป็น คอมมิวที่ไม่กลม เดินโอเวอร์โหลด vibration จากการตั้ง alignment แย่ เหล่านี้ล้วนส่งผลต่ออายุถ่าน
สายหลุดมีหลายประเภท แต่ส่วนใหญ่เป็นการหลุดจาก vibration เป็นการหลุดทั้งพวงพร้อมกับผงแท้มป์
mar 24,2009
ความจริง เรื่องนี้ค่อนข้งพูดยากเนื่องจาก ผู้ใช้งานจะเชื่อเสมอว่ามอเตอร์หรือเครื่องจักรของตนยังอยู่ในสภาพดี ถึงแม้ว่าจะมีข้อมูลหรือผลจากการวัดก็ตาม จริงอยู่มาตรฐานท่ใช้กันในปัจุบันนั้นอาจจะดูว่าเกินความเป็นจริงไปซักหน่วย
ซึ่งจุดยืดหยุ่นก็มีเหมือนกัน
ปัจจุบันค่าที่เป็นมาตรฐานจึงจำเป็นต้องทำให้เกินไว้ เพราะว่าสภาพการใช้งานจริงหนักกว่ามาตรฐาน ซึ่งทดสอบในห้องทดลอง เพื่อเป็นการป้องกันจึงมีการแท้มป์สายเคเบิลทำมุมกับแนวดิ่งแทนที่จะแท้มป์เป็นแนวดิ่งเลย อีกทั้งยังเพิ่มขนาดสายให้ใหญ่ขึ้นเพื่อเพิ่มจุดสัมผัสให้สายเคเบิลรวมเป็นเนื้อเดียวกับก้อนถ่านมากที่สุด แต่หากมีการเปลี่ยนรูปแบบได้ก็จะเปลี่ยนเป็นการ rivet เนื่องจากไม่ต้องแท้มป์แต่เป็นการร้อยสาย ยึดด้วยสคริป แต่แน่นอนว่าการเชื่อมกันทางไฟฟ้าจะน้อยกว่าการแท้มป์แน่นอน
วันศุกร์ที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2551
เจอมาเลยบอกต่อ...
ปกติถ่านที่ผลิตใหม่จะทำเคริฟของหน้าสัมผัสให้พอดีกับห้าคอม เพื่อที่จะการนำกระแสไฟฟ้าจะได้เต็มพื้นที่ ดังนั้นก่อนการใช้งานจริง โรงซ่อมจะต้องเป็นคนทำให้มันเข้ากับได้พอดี คือ เดินมอเตอร์แบบไม่มีโหลด เพื่อให้มันขัดสีกันจนเข้ากันจนแนบสนิท แต่ไม่ใช่แป๊บๆนะ ต้องเดินหลายชั่วโมงเลยแหละ
หากไปเปลี่ยนหน้างาน อาจไม่ได้ใช้วิธีดังกล่าว หน้าถ่านอาจจิกลงไปบนหัวคอม จนเกิดเสียงดังขึ้น ด้วยความตกใจช่างเลยสั่งหยุด อธิบายก็ไม่ฟัง เลยต้องเอากระดาษทรายขัดให้เข้ากันพอดี แล้วหมุนมันจึงไม่มีเสียงดังอีก เฮ้อ เหนื่อย เรื่องแค่นี้ทำเป็นเรื่องใหญ่ไปได
แต่ถ้าไม่ได้เครียดมากก็ใส่แล้วปล่อยทิ้งไว้เลย ไม่นานมันก็เข้ารูปเองแหละ เพราะผู้ผลิตถ่านจะทำโค้งเคริฟไว้ให้อยู่แล้ว แต่ส่วนมากจะกว้างกว่าหน้าเคริฟของหัวคอมเพื่อไม่ให้ถ่านจิกนั่นเอง
Slot Bar Burning รอยอาร์คที่ซี่คอมเต็มๆ
วันพฤหัสบดีที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2551
SLOT BAR FILMING ฟิล์มเว้นซี่รูปแบบซ้ำเดิม
หากรุนแรงมาก ประกายไฟจะสูง ความร้อนเยอะจนละลายซี่คอมได้เลย มักเกิดกับมอเตอร์ที่มีอายุเกิน 15 ปี เพราะว่าเป็นการพันแบบเก่า การปรับเลื่อนโซนอาจบรรเทาได้บ้าง
เอาเป็นว่าไม่ต้องตกอกตกใจกับมัน ถือว่าปกติ
วันจันทร์ที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2551
Grooving การกัดเป็นร่องลึก
- การเดินโหลดต่ำ อาการต่อเนื่องจาก threading แต่ความรุนแรงสูงกว่า
- แรงกดสปริงต่ำมากๆ(too low tension spring) ทำให้ถ่านไม่สามารถกดแนบได้สนิทกับหัวคอม
- สภาพแวดล้อมเต็มไปด้วยฝุ่น การกัดกร่อน
- ถ่านที่คุณสมบัติขัดสีสูง(abrasive carbon grade)
Grooving เป็นรูปแบบที่เกิดขึ้นบ่อยมาก พบเยอะ ความรุนแรงขึ้นอยู่กับปัจจัยที่กล่าวข้างต้น หากการกัดรุนแรงมากลึกจนไปถึงไมก้า จำทำให้ถ่านถูกกัดจากไมก้าอีกต่อ ถ่านจะสะดุด วิ่งได้ไม่สะดวก การนำไฟฟ้าจะลดลงเพราะสัมผัสไม่เต็มที่ ประกายไฟสูง ถือว่าเป็นความเสี่ยงสูง
โรงน้ำตาล โรงเหล็ก โรงกระดาษพบได้หมด แต่ละที่ล้วนแต่มีสภาพแวดล้อมที่หนักๆทั้งนั้น ถามว่าแล้วจะป้องกันอย่างไร ก็ต้องเพิ่มโหลดเข้าไป หมั่นตรวจเช็คแรงกดสปริงอยู่เสมอ ให้เป็นไปตามามาตรฐาน จริงแล้วมีหลายมาตรฐานเหลือเกิน แล้วแต่ผู้ผลิตถ่าน แต่มันจะไม่ต่างกันมากหรอก
อีกอย่างเมื่อเกิดการกัดแล้ว แน่นอนว่าความกลมหัวคอมจะไม่ได้มาตรฐาน สุดท้ายก็ต้องไปกลึงล้างใหม่หรือถ้าแย่มากๆก็ต้องซื้อใหม่แพงด้วย
หัวคอมเน้นๆ สบายๆสไตล์คนขับรถบรรทุก
1.การกัดคอมมิวเป็นเส้น Threading
สาเหตุ ทั้งทางไฟฟ้าและทางกล แต่จะหนักไปทางไฟฟ้าเนื่องจากการเดินโหลดต่ำซะเป็นส่วนใหญ่นอกจากนี้ยังมี
- เดินโหลดต่ำ (low load,light load) สาเหตุหลักเลย พบมากที่สุด แทบทุกที่เจอหมด ทำไมนะหรอ เพราะบ้านเราซื้อมอเตอร์เผื่อขยายงานในอนาคต แต่ปัจจุบันยัง เลยใช้โหลดต่ำอยู่ บางที่ต่ำกว่า 30% ก็ยังมีครับ
- ถาม แล้วเมื่อไหร่ถึงะจเรียกว่าโหลดต่ำครับผ๊ม
- ตอบ คือ J หรือ current density ต่ำกว่า 6 A/cm2(กว้างxยาว) เราจะวัดกระแสที่ผ่านหน้าสัมผัสถ่านทุกก้อนที่เป็นขั้วบวก(สมมติว่ามอเตอร์ตัวนี้มี 4 poles จะใช้โพลละ 5 ก้อนดังนั้น จะมีถ่านขั้วบวกเท่ากับ 10 ก้อน)
- ถาม แล้วค่ากระแสเอามาจากไหนล่ะ
- ตอบ เอามาจากเนมเพลทครับ แต่ต้องคิดจากค่ากระแสที่มอเตอร์เดินจริงๆนะ ดูได้จากข้อมูลไดร์ฟ ไม่งั้นค่ามันจะสูงเกินจริง
- ถาม แล้วมันกัดยังไงลองพูดให้เห็นภาพหน่อยได้ไม๊
- ตอบ เอาอย่างงี้นะ หน้าคอมกับถ่านจะต้องถูกันไป สีเสียดกันตลอดเวลาจริงไม๊ เมื่อกระแสมันต่ำ กระแสที่ผ่านถ่านจะไม่สม่ำเสมอ หนักเบาไม่เท่ากันทั้งหน้า ตรงส่วนที่หนักจะทำให้ทองแดงของหัวคอมหลุด แทรกอยู่ระหว่างหน้าสัมผัส พอมันหมุนไป ก็ขัดทั้งถ่านและหัวคอมเป็นเส้น เล็กบ้างใหญ่บ้าง แล้วแต่ความรุนแรง ประกอบกับ J ที่ต่ำความสามารถในการสร้างฟิล์ม(oxidation)ก็จะไม่ดี ความเสียดทานเพิ่ม ทองแดงหลุด พังเลยหัวคอม
ทางแก้ไข ถ่านคาร์บอนที่ใช้ทำ carbon brush มีเป็น 100 เกรดดังนั้นเกรดที่เหมาะกับ light load ก็มีเช่นกัน
ช้าก่อน มีวิธีที่แหล่มกว่านั้นคร้าบ เรารู้ว่าโหลดต่อก้อนมันต่ำเราก็เพิ่มโหลดให้มันซิครับ เพิ่มไงนะหรอก็ลดจำนวนก้อนถ่านลงไง เมื่อถ่านต่อโพลขั้วบวกลดลง ตัวหารก็จะลดลง ดังนั้นกระแสต่อพื้นที่ก็จะเพิ่มขึ้นนะ ง่ายดี ไม่ต้องซื้อถ่านมาเปลี่ยนเกรดด้วย แต่คุณพี่ต้องมั่นใจนะว่าโหลดจะไม่สวิงตอนโหลดมันเข้า อย่างเหล็กมันเข้าน่ะ ถ้าลดถ่านแล้วมันจะรับกระแสไม่ไหว ระเบิดขึ้นมาคนขับรถไม่เกี่ยวนะครับ
ปล.ต้องชั่งน้ำหนักดูว่าโหลดเข้านานเปล่า แล้วเดินโหลดต่ำนานไหม ชั่งๆดู ค่อยตัดสินใจว่าจะเลือกอิแบบไหนหง่า
- มาพูดถึงเรื่องฟิล์ม ฟิล์มเป็นเลเยอร์ที่เกิดขึ้นที่หน้าหัวคอมเรียกว่า"ปาติน่า" เป็นเลเยอร์ออกไซด์ของกราไฟต์ ความชื้นภายในมอเตอร์เกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นเป็นฟิล์มสีดำเคลือบหน้าหัวคอม ฟิล์มที่ดีบ่งบอกถึง ความเสียดทานที่ต่ำ ภาวะ Threading หรือการขูดขีดเป็นเส้นจะไม่เกิด ดังนั้นปัจจัยของฟิล์มที่ดีมีหลายอย่าง เช่น
- ค่า J ที่พอดี ค่าความหนาแน่นกระแสไม่ต่ำกว่า 6 A/cm2 พูดง่ายๆคือ โหลดไม่ต่ำ
- อุณหภูมิที่เหมาะสม คือ 80-90 องศาเซลเซียส บางคนคิดว่าข้อนี้ไม่น่าปัญหานี่ ก็ในมอเตอร์เทมป์มันสูงอยู่แล้ว แต่จริงๆที่หัวคอมมันไม่สูงอย่างที่คิด เพราะว่า โบล์วเวอร์จากภายนอกเอาลมมาไม่ว่าจะจากในโปรเซสหรือภายนอกก็ตาม ช่องลมที่เป่าเข้าจะอยู่บนหัวคอมพอดี ลมก็จะลงที่มันโดยตรง อุณหภูมิจึงไม่ถึงค่าที่ต้องการ หลายครั้งที่อาจไม่ถึง 37 องศา ความชื้นก็ต่ำ ทำให้ความรุนแรงยิ่งสูงขึ้น
- ความชื้น บอกไปตอนแรกแล้วว่า มันจะต้องประกอบด้วยความชื้น ไอน้ำ ออกซิเจน เพื่อเกิด oxidation reaction แต่ถ้ามันต่ำก็มีวิธีเพิ่มเหมือนกันนะ อาจจะดูตลกๆแต่ฝรั่งเค้าบอกมาว่า เอาถาดน้ำเติมน้ำแล้วใส่ไว้ในมอเตอร์จะช่วยได้นา หรอเอาไอน้ำจากโปรเซสต่อเข้ามอเตอร์ ก็ช่วยเพิ่มได้เหมือนกัน
- contaminated atmosphere มอเตอร์ใช้ในงานที่มีความเป็นกรดกัด อากาศที่มีการเจือปนสูง
- เห็นไม๊ว่ามันยุ่งยากขนาดไหน เฮ้อเครียด